25 января 2019
«Воськов бӧрся воськов»
Тӧвшӧр 23 лунӧ Коми Республикаса войтырсикас лыддьысянінын вӧлі коми гижысь Ксения Кармановакӧд аддзысьлӧм. Тайӧ паныдасьӧмыс лоис «Восьса небӧг» нима чужан му радейтысьяслӧн клуб бердын «Том.ру» листбоклӧн нӧшта ӧти петасӧн.
Ксения чужис да быдмис Кулӧмдін районса Помӧсдінын. Ассьыс олӧмсӧ йитіс чужан пельӧсыскӧд: уджалӧ и олӧ ас сиктын. Медводдза кывбуръяс йӧзӧдліс «Йӧлӧга» газетын, сёрӧнджык гижӧдъясыс петавлісны «Войвыв кодзув» да «Арт» журналъясын.
Ксения велӧдчӧ культура колледжын библиотекарь вылӧ, уджалӧ школаса небӧгаинын. Та кындзи сійӧ зіля пырӧдчӧ сиктын нуӧдан ӧтчукӧра уджӧ, сьылӧ, йӧктӧ да лы-сьӧм песӧ быдсикас вермасьӧмъясын... Та йылысь и не сӧмын ми варовитім часысь дырджык, дерт, кывбуръяс лыддьытӧг эз коль.
Ксения юксис ас мӧвпъясӧн шуд да муслун йылысь, олӧм вылӧ видзӧдласӧн. Сійӧ – восьса сьӧлӧма морт, та вӧсна вылӧ донъялӧ ёртасьӧм, пыр дась воны отсӧг вылӧ да ышӧдны мукӧдӧс ӧтвыв ас олӧм вӧчны гажаджыкӧн. Шуам, дасьтыны да петкӧдлыны сиктса том войтыркӧд йӧктана флеш-моб, пырӧдчыны аньяс костын вермасьӧмъясӧ, а гижан енбиыс отсалӧ ёртъяс корӧм серти комиӧдны роч сьыланкывъяс, тӧдса шыладъяс вылӧ КВН-ын ворсысь «Скородумы» котырлы дасьтыны серамбана кывбуръяс, весиг-тӧ «Борд» котыр сьылӧ сылӧн кывъяс вылӧ лӧсьӧдӧм «рок»-сьыланкывъяс.
Нимкодь, мый библиотекаӧ волісны да сёрниӧ пырӧдчисны коми гижысьяс Алёна Ельцова, Анжелика Елфимова, Алёна Старцева, Ольга Баженова, коми гижысь да туялысь Олег Уляшев, «Войвыв кодзув» журналын шӧр редактор, гижысь Алексей Полугрудов, роч гижысь, вуджӧдчысь Владимир Цивунин, «Юрганысь» Мария Уляшева да «Коми гор» радио журналист Галина Ведерникова.
Ксения паныдасьӧм водзвылын нимкодьпырысь тӧдмаліс, мый сылысь кык кывбур вуджӧдӧма роч вылӧ В.Цивунин, на пиысь ӧтинас воӧмаяс тӧдмасисны. Владимир Иванович пасйис, мый быд гижысьлӧн олӧм вылас ас видзӧдлас и роч вылӧ вуджӧдчигӧн колӧ гӧгӧровны кывбурӧ пуктӧм быд кывлысь пыді вежӧртассӧ.
Уна гижысь, философ да мукӧд вежӧра йӧз мӧвпалӧны-гижӧны олӧм да кулӧм, ӧткалун йылысь. Сэтшӧмӧн нин чужлӧма морт ним новлысьыд, мый пыр корсьӧ «Мыйла ме ола?» юалӧм вылӧ вочакыв, кӧсйӧ гӧгӧрвоны тайӧ мирас ассьыс ин. Кор тӧдмасян Ксениялӧн кывбуръясӧн, водзын гижӧм да ӧніяджык, быттьӧ кык морт син водзад сувтӧ. Ӧти-кӧ, тайӧ том морт, кодлӧн сьӧлӧмыс доя, олӧм вылас лӧгалысь, ӧткалунас вӧйӧм, та вӧсна и вевтыртӧ гижӧдас сьӧд рӧм , гӧгӧрвотӧмлун.
Ме — ичӧт, овтӧм кӧдж,
И дзоля шыпассянь на нимӧй гижсьӧ.
Ме — ачым аслым тӧжд.
И синва сылӧм лымйӧн синмысь киссьӧ.
А гӧгӧр — гудыр ва,
Кӧть эськӧ горшӧй косьмӧ, он тай юышт.
И ме нин гудырма.
А помтӧм-дортӧм ваыс корӧ: «Сунышт!» («Войвыв кодзув», 2008 во)
Бӧръя гижӧдъясас лирика геройыс – верстьӧ морт, ас кок вылын сулалысь, радейтана и радейтысь, сылӧн эм код вӧсна тӧждысьны, выльпӧв чужӧм, олӧм вылас югыд рӧмъясӧн видзӧдысь, быттьӧ кутшӧмкӧ гусятор олӧмыслысь аслыс восьтӧма.
Тэд сетсьӧ олӧм — абу водзӧсӧн, дон босьттӧг.
Эм уна ӧдзӧс — ачыд бӧръян, кодӧс восьтан.
И йӧзысь кытшсӧ ас гӧгӧрыд вӧчан ачыд,
Но медводз, песты, накӧд тӧдмасигӧн, лача. (2017 во)
Кутам лача выль паныдасьӧмъяс вылӧ. Сиам, мед Ксениялы и миянлы матысса кадӧ мойвиас киын кутны медводдза кывбур чукӧр.
Торйӧн содтам, мый сёрниыс муніс коми кыв вылын и таысь ыджыд аттьӧ Кыв технология сӧвмӧдан шӧринын вуджӧдчан юкӧдын уджалысьяслы, кодъяс миянлысь сёрни синхрон аппаратъяс отсӧгӧн вуджӧдісны роч кыв вылӧ и сетісны позянлун мӧд кывъя войтырлы пырӧдчыны миян сёрниӧ.
